gaan

{{gaan}}{{/term}}

I 〈onovergankelijk werkwoord〉

1 [zich verplaatsen] go ⇒ move

2 [vertrekken, weggaan] go ⇒ leave, 〈informeel〉 be off

3 [zich begeven] go

4 [+ onbepaalde wijs] [beginnen te] go, be going to

5 [in beweging zijn, functioneren] go ⇒ run

6 [losraken] come

7 [plaatshebben] go ⇒ be, run

8 [haalbaar/redelijk zijn] be all right; 〈lukken〉 work

9 [begrepen zijn in] go ⇒ fit

10 [+ over] [beheren] run ⇒ be in charge (of)

11 [+ over] [tot onderwerp hebben] be (about)

♦voorbeelden:

1   〈figuurlijk〉 er gaan allerlei geruchten • there are all kinds of rumours going around

     een uur gaans • an hour's walk

     〈sport〉 diep gaan • go deep

     een kopie gaat hierbij • a copy is attached/ 〈bijgesloten〉enclosed

     〈figuurlijk〉 hoe gaat dat liedje ook weer? • how does that song go (again)?

     hé, waar ga jij naar toe? • where are you going?; 〈achterdochtig〉 where do you think you're going?

     het gaat niet zo best/slecht met de patiënt • the patient isn't doing so well/so badly

     〈figuurlijk〉 zijn gedachten over iets laten gaan • give a matter some thought

     〈figuurlijk〉 zijn oog/blik over iets laten gaan • run one's eye over something

2   〈figuurlijk〉 daar gaat je goede naam • that's your reputation gone

     hoe laat gaat de trein? • what time does the train go?

     ze zien hem liever gaan dan komen • they're glad to see the back of him

     ik moet (nu) gaan • I must go/be going/off (now)

     ik ga ervandoor • I'm going/off

     die twee gaan uit elkaar • those two are breaking up

     van tafel gaan • leave the table

     ik ga! • I'm going!; 〈informeel〉 I'm off!

     ga nu maar • off you go now

3   〈figuurlijk〉 dat gaat mij te ver • I think that's going too far

     we gaan aan tafel! • lunch 〈enz.〉food's ready!

     aan de kant gaan • move aside

     〈figuurlijk〉 er gaat niets boven … • nothing beats …

     zijn gezin gaat bij hem boven alles • his family comes first (with him)

     zaken gaan voor het meisje • business before pleasure

4   hij wil medicijnen gaan doen • he wants to do/study medicine

     gaan kijken • go and (have a) look

     gaan liggen/staan/zitten • lie down, stand up, sit down

     gaan slapen • go (off) to bed

     ga er maar eens aan staan • it's no picnic, it's not the easiest thing in the world

     ze gaan trouwen • they're getting married

     iets gaan waarderen • come to appreciate something

     gaan wandelen/zwemmen • go for a walk/swim, go walking/swimming

     aan het werk gaan • set to work

     〈ironisch〉 ik ga (me) daar een beetje in de rij staan • I am (definitely) not going to join that queue

5   de telefoon gaat • the telephone is ringing

6   die stop gaat niet van de fles • the stopper won't come out of the bottle

7   de zaken gaan goed • business is going well

     als alles goed gaat • if all goes well

     dat kon toch nooit goed gaan • that was bound to go wrong

     hoe is het gegaan? • how was it? how did it/things go?

     nou, dat ging zo • well, it was like this

     alles gaat naar wens • everything's as it should be

8   dat zal niet gaan • it won't work; 〈kan niet〉 I'm afraid that's not on

     als het even gaat • if at all possible

     dat gaat zomaar niet • you can't just do that

     ik heb het al zo vaak geprobeerd, maar het gaat niet • I've tried it so often, but it won't work

     zo gaat het niet langer • things can't go on like this

9   er gaan 24 flesjes in een kratje • a crate holds 24 bottles

     er gaan 5 volwassenen in • it'll take 5 adults

     er gaat een liter in die fles • that bottle will take a litre

     er gaan zes glazen uit een fles • you can get six glasses out of a bottle

10  daar ga ik niet over • that's not my responsibility

     zij gaat over de typekamer • she's in charge of the typing-pool

11  waar gaat die film over? • what's that film about?

¶   zich laten gaan • let oneself go

     zijn verhaal gaat er wel in bij de stakers • his speech went down (well) with the strikers

     eraan gaan • have had it; 〈persoon ook〉 be (in) for it

     de verf ging eraf • the paint came off/ 〈langzaam〉wore off

     dit type gaat eruit • this model's on the way out

     opzij gaan • give way to, make way for, go to one side

     voor niemand opzij gaan • make way for no man, yield/give way to no one

     〈zoek raken〉 verloren gaan • get/be lost

     vreemd gaan • be unfaithful

     vrijuit gaan • get off

     daar gaan we weer • (t)here we go again

     in het zwart gekleed gaan • be dressed in black

     het gaat allemaal langs haar heen • it all goes (right) over her head

     met iemand gaan • go out with someone

     we hebben nog twee uur te gaan • we've got two hours to go

     zich te buiten gaan aan • overindulge in

     om kort te gaan • to cut a long story short

II 〈onpersoonlijk werkwoord〉

1 [gesteld zijn] be ⇒ go

2 [geschieden] be ⇒ go, happen

3 [+ om] [te doen zijn] be (about)

♦voorbeelden:

1   het ga je goed • all the best

     hoe gaat het (met u)? • how are you?, how are things with you?

     hoe gaat het op het werk? • how's (your) work (going)?, how are things (going) at work?

     het gaat hem niet slecht • he's not doing badly

     het gaat • it's all right; it's OK

2   het is toch nog gauw gegaan • things went pretty fast (after all)

     je weet hoe dat gaat • you know how it is/things are/it goes

     zo gaat het nu altijd • it's always like that

     zo gaat dat in het leven • that's life

3   daar gaat het niet om • that's not the point

     daar gaat het juist om • that's the whole point

     het gaat hem er alleen om dat … • all (that) he's concerned about is that …

     het gaat erom of … • the point is whether …

     het gaat om het principe • it's the principle that matters

     het gaat om je baan • your job is at stake

     het gaat hier om een nieuw type • we're talking about a new type

¶   het gaat tussen jullie tweeën • the choice is between you two